روستای میانا
این وبلاگ برای خدمت رسانی به همولایتی های عزیز ایجاد گردیدروستای میانا
این وبلاگ برای خدمت رسانی به همولایتی های عزیز ایجاد گردید
شعر و ضرب المثلهای مازندرانی
:نویسنده:میر حمزه طاهری هریکنده ای نوپا
باسلام
ممنون از اینکه اشعارم را در وبلاگتون گنجاندید ولی بهتر است در پایان شعر نام شاعر هم ذکر شود ممنون از همکاری شما
دیگه ورف جور او بییمه ته وسته اکه لس بییمه دو بییتمه ته وسته
بو جییه گندمه تیم دشنیمه سز بوییه په جو بییمه ته وسته
مجیک سربو هنیش چشمه دله بیدار نیمه ای خو بییمه ته وسته
ته خوره ده گیته ستاره ماجه من سیاه مثل شو بییمه ته وسته
افتاب ره من بدیمه تنه کشه من با سایه دو بییمه ته وسته
اما معانی بعضی کلمات :
ورف = برف بییمه = شدم ته وسته = برای تو
لس = شل و یواش بوجیین = جدا کردن وسوا کردن
دشنیمه = ریختم سز = سبز په = دنبال
مجیک = مژه هنیش = بشین خوره = خبره
کشه = بغل
ته دل دریا می دل خاشک زمینه/ته خنده ته نگاه چه دلنشینه/ته وسته من بزومه دل به دریا /که او دریا میان مردن شیرینه
من اتا کهنه زخم بی دوامه
شه تن زخم جا من آشنامه
مه جا هی تپه تپه خون کلنه
من اتا تیر بخرد چلچلامه
************
هلا ته سه روز و شو برمه کمه
همش نیشتمه بی تو برمه کمه
اته شو بی خبر برو مه پلی
هارش ته سه چه هو هو برمه کمه
| کَکی دارِ کِتم مه دله خونه بلبل هُلی ِسر دل ناره کنه تش هایته دل بسو ته سوجه! بسوتی سوج تش هایت ویشه دنه |
| شِ یاد ایونِ سر بیشت ِ بوردِ شِ درده مه دل ِ وَر بیشته بوردِ دِنِسِ ویشاری نیلارمِ بوری بِن نیسر ِچر مِنِ سر بیشته بوردِ |
وَنوشِهْ رِه گِمـِّهْ چییِهْ تِهْ دامِنْ چاکْ ؟ نُوروُز بییَموُ نَظِر دارْنـی سُویِ خاکْ
*********
تُو پَنْجْ رُوزِهْ عُمْرْدارْنی،تِرِهْ چییِهْ باک؟ هَرْکَس بِدَنی کَم بِزیسْتِهْ،هَسِّه پاکْ
دل خانه سون طالبا بخوندم
غریب جا تَینا تَنیا بخوندم
غریب جا شه دل ساد هاکنم
کوکی واری خدا ره داد هاکنم
تینا تینا نخون دلبر نینه
اتّه اته ونوشه در نینه
یار ر بخون چش مشت او بووشه
بخون بخون که دل کهو بووشه
چش کرچ مای ولگ جور بواره
دل ارکه او ر جور بناله
دل که کهو نوو صف ندارنه
دل ور بتی دل له جا ندارنه
جان خدا مه درد و درمون تئی
مه بیقرار دل ارمون تئی
تاریک شو گلای سر چش تئی
اون که دنه دل ره نواجش تئی
من چی چیمه بلبل دل خسّمه
راس بوئم عاشق درد تمه
عاشق درد ته و واره کورنه
درد هاده درد ، صفاره کورنه
انّه دل دل زمّه که دل بواره
مه کهو دل ونوشه در بیاره
روز میون خداره گوم هاکردمه
ورسّی ش دیماره گوم هاکردمه
خمن خمن تجمه افتاو نارمه
انی یار ر بتتمه ، بی قرارمه
خایمه شون بکشم دلّ ره بپاشم
جور ونّ ویشه ره کوکی بواشم
شه غم و غرصه ره جینکا بییرم
افتاب رو دلِ ایلا بییرم
لله جا تنِ ضماد هاکنم
شِنِه نخار دلِ ساد هاکنم
بزن لله غم بمونس و مه دل
خردیم خردیم لم بمونس مه دل
بزن لله نا بلبل دره نا گل
بی پاپلی شم بمونسا مه دل
جوونی تا به پیری خومه تسه
طالب خانی امیری ، خومه تسه
همش زخم و همش خون خومه تسه
نماشون تا نماشون خومه تسه
انّه خومه مه دنّن ساک دکفه
دریو دریو مه دل کلاک دکفه
پییز ولگ واری ناله زمه
امیر بی قراری ناله زمّه
همش درد و همش غم خومه تسه
دتا چش بومه نم نم خومه تسه
ته ماه آسمون بی ته نوونه
قشنگ مازرون بی ته نوونه
تپه تپه هلاله کارمه تسه
چم بیته شو ستاره وارمه تسه
گلم گلم هلی وومه توسه
قشنگ پاپلی وومه توسه
مه چش بی ته اته گل خو نشونه
چش اگه خو بوره دل خو نشونه
تبری تبری خونش وومه توسه
مس خرمایی چش وومه توسه
من ماه تیکه پاره وومه تسه
مس مس ستاره وومه تسه
بی ته بهار ما بی سک و سوئه
دنیا ئه دوین مه وسه خوئه .
نامرد فلک حلقه دکرده مه گوش و نه بمردن بوردن چهار کس دوش
@};-@};-@};-@};-@};-
نماشتر سر وگ بزوئه نقاره تیل بخرده لینگ هستکا دیاره
رعیت مرز سر ونگ کنده شه خداره یاجان مره بی یا جان امه آقاره
امیر پازواری
سواد کوه ته صحرای دور بگردم ...........ته قدر من ندونم کور بگردم
سواد کوه ته صحرا تی تا پلیه ............ولیک دار میون میچکا کلیه
ته مرز په همه چو و چلیه ...............ته وسه خوار تن برمه گلیه
دواب ره یور بیمه ته دیاری...............اسا خله تومه ته بر قراری
ورسک مار بمرد و ریل و راهن ...........تنه زندونه کر یا قلعه گردن
هر کجه اشنی دنیای حرفه ..............زمستون سنگر سر مشت برفه
قالی سر نیشتی کوب تری ره یاد دار
امسال سیری پار وشنی ره یاد دار
اسب زین سواری دوش چپی ره یاد دار
چکمه دپوشی لینگ تلی ره یاد دار
مره کل امیر گننه پازواره
بلو دست اییت مرز گیرمه تیمه جاره
هرگز ندیمه نره گو گوک ور آییت داره
شی نکرده زن وچه کش اییت داره
شش درم دونه و کترا ره کورنه؟!
بوریته آدم و دکته راره کورنه؟!
گسفندلاغر و ورکا ره کورنه؟!
رعیت گدا و کدخداره کورنه؟!
امیر پازواری
هو آهو لار ورف ِسر ِکوه برو
خرو نرو ی گیسه ی سو برو
چکل ِسر ویشه ره بند و برو
چاشت ِگدر نماشت ِسر شو برو
گلم گلم ورف ِسما ره خوامبه
چمر و سوت ِلـله‌وا ره خوامبه
البسو ی سیو میا ره خوامبه
تش و گالش ِونگه‌وا ره خوامبه
های من و ته داشته می زوون زرگری
تاریک ِخنه لمپا سو بیاری
مازندرون چهارفصلش بهاره
شبره گل و گیاه سرسواره
چلچلا گردنه فصل زمسون
فکرکنده که ای فصل بهاره
محمدی میانایی، حسن
وطن
مازرونِ زلفِ وازَنْدِه شوُنه گیسوانِ مازندران را باد شانه میکند
وطن، کوه دماوند ته نشونه ای وطن! کوه دماوند نشان توست
وطن، شه خونِّ ته تن ترمه کمبه ای وطن! خونم را ترمه‌ی تن تو می‌کنم
نیشرمه تا صواحی برمه کمبه تا بامدادان برایت می‌گریم
نَویمبه مازیارِ سَر سِله ره سر و سامان مازیار را نمی‌بینم
اُو دکردنه اَمه تش و کِلِه ره در آتشِ اجاقِ ما آب ریختند
تیلند هاکردنه چشمه‌ی اُو ره آب چشمه را گل‌آلود کردند
بَهیتنه اَمه جه آرزو ره آرزوی‌مان را از ما گرفتند
ته ویشه اَتّا وَنگِ‌کَر دَنیه در بیشه‌ات یک فریادکننده نیست
خرابه دَکِتمی راه وَر دَنیه گرفتار ویرانه‌ای شده‌ایم و راه دَر روُ نداریم
نا راه بَلد دره نا راه دیاره نه راهنماست نه راه پیداست
نا اِفتاب دَر اِنه نا ماه دیاره نه آفتاب پیداست نه ماه
سوزِ خال ره سَرین کمبه ته خاطر برگِ سبز را به خاطرت زیر سرم می‌گذارم
قَلم ره شه رزین کمبه ته خاطر به خاطر تو قلم را سلاح می‌سازم
وطن درد ته وُ درمون دیگر وطن! درد تو درمان دیگری میخواهد
وطن دل من وُ ارمونِ دیگر وطن! دلِ من آرمان دیگری میخواهد
یادِ اون روزها به خیر حال و هِوائی داشتمه
دِ وِجِه قَد بیمه و تَشِ سِسِریک ِ واری
کدخدا داشتو مَلِه یا شاه بَمِرده سال بیوو
مِرِه چیندِکا واری مار خواشه بالِ بِن گیته
چوئی تِلار اگر چه بی زرق و برق بیه ولی
مارِ دیم چیس دَکِتِه پیِر عصا پِشتی شونه
سر و همسرون اگِر چه مِنِه دست عاصی بینه
حرف رِه گَت تِه نَزومه جائی که گَت تِه نیشتیه
زِمسّون ِ سوز و سرما مِره کاری نَهیه
لینگِ چی کاردِمه رودخانه ی ِ اُو جه یور شیمه
دو زاری وِه چَک و بال زومه دومادِ لینگِ بِن
دومادِ پِشت خواشه لینگِ شستِ سَر استاویمه
حِرارِت کارده مِره دیم کَتِمِه چِشمه ی ِ سر
مَل جِه پِشتِه کاردِمِه مِنجِوِرِه مَمرِزِ چو
بعضی وقتا نیشتیمه خورد گَلیلِم چشمه ی ِ سر
سنگ رِه کال سنگِ دِله یِشتِمه سر جه دور دامه
واش ورین دست گیتِمِه گندم و جو ره تاشیمه
مِشتِلِق وسّه مِرِه تیپ تیپی تِلکولِه دانِه
عیدی روزا هِدی جه مِرغانه جنگی کاردمی
اعیونی غِذا اَمِه تِرش پِلی و دووا بیه
تِرکانِش اَگِه هاکِردبو دست و لینگ و تن و پِِه
سَرنِماشون تا سَحَر خون بِوارِستبو آسِمون
رنگ و رُو اَمرو واری اگه نِداشتِه زَرق و برق
هَر کاجِه دَری ؛ مازِرون رِه یادنَکان
مُبل سَر نیشتی:پیت لَمه رِه یاد نَکان...
سَرمایه‌دار بَیی:فقیری رِه یاد نَکان...
زِوون خارِجی یاد بَییتى:مازِرونی‌زِوون رِه یاد نَکان...
چار نفر ِرییس بَیى:گتِ و کچیکی رِه یاد نَکان...
تِه وَضع خارِه ، اَرباب بَیی : شه رعیتى رِه یاد نَکان...
تِه کِت و شِلوار نو بَیّـِه:احوالپُرسی رِه یاد نَکان...
وقتی که راحِت مُجِنی:لینگ تـَلی رِه یاد نَکان...
آلو طِلایی دَرخارنـی:تِرش هَلی رِه یاد نَکان..
مِه دِل تَنگ بَییتِه
مِه دِل تَنگ بَییتِه لَمپای سو وِه
بِهار ماهِه کَچِب دارِ چَکوِه
مِه دِل تَنگ بَییتِه دَشتِ دِرو وِه
واش وِرین و گندِم کَرِ کََسو وِه
مِه دِل تَنگ بَییتِه کِرِسکِلا وِه
اَسییو پِشتِ کِلِه ، خانِکِ او وه
مِه دِل تَنگ بَییتِه بِهار تی تی وه
هَلی تی تی و بَنوشِه بو وِه
شعر : ام کلثوم عالیشاه
وارش بشسّه دارّه
او بهیته همنّه
بَورده همسایه‌ی نال‌بنِ گتِ لگنّه
دیگه بمرده خش‌خشون
لگن نزنده گل‌خاتون
شه رخته نو نکنده
لمپا ره سو نکنده
نپوشنه جلیقه
- نینه ونه سلیقه!-
بالخنه لا نکنده
هوا هوا نکنده
پنجره وا نکنده
مه ره صدا نکنده.
سواتکوه، بهمن 86.
بَوین چه ها،بَوین چه ها
به روز و شو حضور دار بَوین چه ها،بَوین چه ها
شِّه دلّه سویِ نور دار بَوین چه ها،بَوین چه ها
اَتی مِه حرفه گوش دار،اَتی شه جا سروش دار
هراسِ مرگ و گور دار بَوین چه ها،بَوین چه ها
همیشه ذِکرِ یار دار،زبون و گوشّه خوار دار
دو چشّه مثل کوردار بَوین چه ها،بَوین چه ها
پَرت و پِلا نَأو نَأو،چون و چرا نَأو نَأو
نا زَرِّ دار،نا زورِ دار بَوین چه ها،بَوین چه ها
بَأو خِدا خِدا خِدا،تِه پادشاه و مِن گِدا
مِره به عشق و شور دار بَوین چه ها،بَوین چه ها
دِل هَس و جایِ دِلبَره،نا جای شَخص دیگره
شِطونّه از شِه دور دار بَوین چه ها،بَوین چه ها
اَتی شِه سَر کتی بَزِن،تِرِه نَمِّه چِتی بَزِن
تو شِه عقل و شعور دار بَوین چه ها،بَوین چه ها
حَسِن تو در بِرو زِ خِد،نوین شِه خِدّه یک نِخِد
شِه کارِّه جمع و جور دار بَوین چه ها،بَوین چه ها
منبع:ابیات تبری
سروده:ابوالفضائل علامه حسن زاده آملی
چِکِل
صِــواحی سَر ، صِدای بِلبِلِ دور
دَرِه و دَشت ، چِنـار و چِکِــلِ دور
دَشتی و اِمِدوا ، باغِــک و با رکوه
آشکــالُم و خَــییلِ مَنگِــلِ دور
چِکِـل پِشتِ لـُولا ، بِِـِز پِلِ اَلـزی
تِـروک و مُمَعِـن و شاکِـلِ دور
بِهـارماهِ زولِـنگ ، پَییزِ کاندِس
گَـدگََـتِ موزی دارِ کاکِـلِ دور
مَغشِلِ شِل پِشتِ اِمِدوا پیردرویش
کوپینِ گَـَد خِرابِه پِکَــلِ دور
اَسیـــوی کِنار گَد گَتِ فِــک دار
وِنِه پایین ِ پِه سَنگی پِلِ دور
گـُـو و گالِش تِلا تیـکا ی خونِش
کِـلِه وَر کِتری و تَـش اَنگِـلِ دور
تَندیر و کِـلِه و جَردِه و هیـمِه
ماشِـه و مَنقِـل و چَـچی کَـلِ دور
شعر از :الف -عالیشا
برو شونیشت ، شه دله مه ور هاده
برو شونیشت ، دل غم ره سر هاده
شه دل غم ره په بئیر تا صِواحی
نَفته کول ِ جا اون وَر تر هاده
برو بوریم سی تِک ره سر بزنیم
شه دل ِحرف ِ رکاب سر بزنیم
بوریم کارم ِ اسم ِ بیریم نِکارم !
تل سِه خاطر، شِه سر بزنیم
دیگه دل ، سنگ بهیه ، نرم نوونه
دیگه هیچکی ، شه جِم ، همدم نوونه
اگر اینجور که مِن ویمبه دَشونه !
اَمه شونیشت ِ جِم ، اُو گرم نَوونه !
تِ دریائی ُ مِن ات چکه او مه
تِ روز ِ روشن ِ تاریک ِ شُو مه
تِ هر صِب آفتاب وشته مو نا
من اَ ته وشته ی کور کوره سومه
بهار بمو ونوشه تالی کنده
اماره سال نو جا حالی کنده
دپوشی یه هلی دار اسبه تی تی
فرش بیه اینجه و اونجه مشته تی تی
ککی مار شه گله دیار هاکرده
سبزه گل ره شه پیش قرار هاکرده
بیارده چلچلا خار خاره پیغوم
دیگه باد بهار ما بیته وه نوم
کشنه روش ، روخنه مشته او ئه
ونه لو گلخنه ، چه مشته بو ئه
زمسونه سوحاله بیز ور هیته
چله ره با بهار ماه خیز ور هیته
تکون بیته همن با شه بهاری
چمر بیته همن تا چش دیاری
سو ببّه دشت و صحرا با ونوشه
او بیّه برف و سرما گوشه گوشه
خونه بلبل اونجه گلی به گلی
دنه پیغوم همه پلی به پلی
برو بهار مازرون ره هارش
گل و قشنگی میون ره هارش
همه جا سفره هفسین وا بهییه
میونه سبزه جا تزئین بهییه
عمو نوروز خبر خش بیارده
ننه سرما وا و وارش بیارده
بهار تره دعوت به کار هاکرده
تنبلی اون راسی فرار هاکرده
بهاره آی بهاره آی بهاره
ونوشه مشتلق چییه بهاره
اهار ماه »
باهار مه مله چند قشنگه
بنوشه کوه و کمر رنگارنگه
هلال گل صرا ره پر هاکاره
بلبل چنار سر منزل هاکارده
تی تی ِ بو بهیته دشت و صرا
جیکا کالی بساته خال بالا
باپلی پر بزو باهار بییمو
بنوشه باپلی ِ یار بییمو
بنوشه مله پشت چادر بزوهه
دین تپه سرخ چارقد سر بزوهه
دواره سک و سو بیته خرابه
هلی تی تیِ بو بیته خرابه
گرم وا اسبه کو جه سر هاکارده
کچب زلف ره یک ور هاکرده
موزی دار چکو نیم وا بویه
جیکا وچه مارجه سوا بویه
اسیو پشت ولیگ زلکا بیارده
شه همراه خوشی و صفا بیارده
تال و زنگ صدا انه منه گوش
چپون یورجه انه کالک ونه دوش
چاربدار شه غزل اسبه سواره
دره شونه صرا گندم بکاره
اسیو پشت کله پر او بویه
گندم، چل سنگ بن جه رو بویه
بهاری خونش
بهار بمو بیارده گل و سبزه
خش بو هاکرده همه جا ونوشه
چپ چپا فرش هاکرده دشت ولتکا
گوجوجوک ریک نمنه کنده خنده
...................................................................
ورم کارون بوریم پیشباز بهار
افسوس دلبر دنیهه منه کنار
گسفن راه هادم به سمت یلاق
مه لینگ همراه نیه کو دوش برار
.....................................................................
بهار بمو و گلها بهینه باز
بلبل خونش و چنده دنه ناز
کندس پیله بلبل بزو کلی
ندومبه باکی کنده راز ونیاز
..........................................................................
تی تی بهاری مشت هاکرده دار
ونه عطر و بو بیته امه نفار
داره سر بزوهه تیپ تیپه چادر
اگه وونه هاده من هادم شه یار
.............................................................................
بورم صحرا بچینم من ونوشه
وره برسم و هاکنم تونه
گوجوجوک ره بهیرم پو هاکنم
چپ چپا فرش هاکنم یار خنه
گننم دکاشتمه ملخ گردن بوریه غصه کار دنیا بخردن بی عقلیه
امیر بئوته مه مش وسه هزار بو مه نر کاهن مه کل وسه کاهار بو
دماوند کوه مه راغون اممار بو راغون بار هکرد امیر مه چارودار بو
فقیر بمیره هیچ کی خور ندارنه عروسی دارن سازو چمر ندارنه
سر شه برار هم خور ندارنه هفت پشت غره جای دیگر ندارنه
بلبل بئوته مه تن اتتا مثقاله مه مثقال تن هزار فکر و خیاله
هر کس عاشقی نکرده وه مرداله صدسال دووشه و فلک حماله
الان چند روزه که سروشته مه دل بی قراری مره هاکرده مطل
دوشن بزنم جمع بوه حاصل خیال خش بورم شه منزل
نماشون سر وره ره مار بزومه دریوی کلاک خد ره کنار بزومه
دست بر دامن پروردگار بزومه دوس سره پیش دل ره انار بزومه
ته دسه هیمه و رسن بورده ته قد نشاء و خرمن بورده
اتا دم راحت دنیا نکردی ته عمر صحرا بتتن بورده
*************
لالالالا خسه تن بلاره شه مار بوی پیرن بلاره
*************
ته مه گره دایی توئه بلاره ته شو مسه نشی خوئه بلاره
مسه لالا خوندسی تا صواحی مسه داشتی آرزوئه بلاره
*************
لالا دل دارنه ارمونه بلاره بی ته دنیا مه زندونه بلاره
*************
ته دوش مشته هیمه، من ته بلاره ته دس پره پینه، من ته بلاره
یا نشاء کردی یا مال په دئی ته سر ا تن خسه، من ته بلاره
*************
لالا چش مشته اسری بلاره ته مه دنیای خشیه بلاره
*************
افتاب ته دل گوشه نوونه بهار ته دسه ونوشه نوونه
اگه دنیای خشی مه بووشه جان مار گرم کشه نوونه
************
لالالالا شه غمخواره بلاره اسا ونه تن نخاره بلاره
************
انّه دار وارش هدامه شه گیلاره
دارِ چلا چو بَورده مه قـواره
تازه بورده شیرْ دَکِفه مِه پلاره
خور بیمو، ورگ بزوته گیلاره
نماشونِ سرا مه ونگه ونگه
چار بیدار درشونه صدای زنگه
کمین چار بیدارّ، برار بئیرم
دمـبـدم خـورِ شه یــار بئـیـرم
«مردمی»
خجیره کیجا، هیّا هیا شومی کو
گندم به درو بینج بنشا شومی کـو
اراده به کو دارمه نشومه بی تـو
کَرِ سنگ دشت بارگیرمه خاطر تو
لوشْ کلومی گَتْ دروازه نوونه
کلیـن بنه اسپـی رازه نوونـه
بخوشتـه هسـکّا تــازه نــوونـه
نامرد جور، تلی سازه نوونه
سه تاچینکّا داشتمه خجیر و خارک
اتّاره کرچک بزو اتی ره شالک
اتـا بمـونّس ونـک بکنـه بهــارک
اون هم کَتِ په کُتِه زنه کتارک
نمـاشون افتـاب کشنـه زرده
بـلـنِّ ممـرز سـر گیـتـی چــرده
ته تور چمرا خاموش ویشـه
رزِرزِ خونش‌‌کردی‌گتی شه درده
«علی هاشمی چلاوی»
اونمـا بیـارده هلـی تتـی ره
سو بیـارده مَلهِ وَرِ کتی ره
بچا بچا سراینگو اسپه مکنا
ونوشه دَکرده شه پمتی ره
قالی سرنیشتی، کوبِ تری ره یاد دار
امسـال سری پار ِوشنی ره یاد دار
اسب سواری دوش چپی ره یاد دار
چکمه دپوشی لینگ تلی ره یاد دار
مونگه شو بلبل مس‌کنّه خونّش
ویشه دریم جه،اَش زنّه نالش
شـرشـرِ آبشــارا روآرِ مـجش
چمرِ زنگ گسفنـدون گالـش
لَلِه وای چپون گالشی خونش
زِلالِهْ ائو دَریـم، رو جـایِ شـو
میهـا تَجِنِه دلغـارّه دنــه خش
سی سی پشته جه شِه زِنِّهُ وارِش
هِمِهْ سُوغاتِیِ فصـل ویهــاره
ویهـاره پـر خجیــره لالــه زاره
عاروس و داماد شینه‌حِجلِه خِنِه
شَمْ به دَسّ و قَن به دِهون کِردِنِه
دامـــادِ پـر اِمــو دائِـه پـا اِنــّاز
تـا عـاروس هنیشـه روی زر اِنّاز
عــاروس شِه خِنِه وَنِِّسه رَجــِه
کَتِ کَـش ر زوئِه رِز رِزِ میـجِـه
آویزون‌کِردِه هرچی داشتِه‌جِهاز
مُورْ قاب،ُتتم‌کیسه،پیل‌کیف، جانِماز
حضور بخشی از رسم و سنت ها و عادات در نظم فوق مورد توجه است.
دِسِّــه روزِ لَلـِة خـونــش نیمــو
چپون هی هی و خونش نیمو
پلنگ‌لس‌لس بورده‌چفت‌دیاری
لَله ره ونگ هدا عاشـق واری
چپـون بـی وفـا رونـش نکـرده
لَله جه حرف نزو خونش نکرده
خنه یِ قصه ره هر سرهِ سرِه
پیرزنا چل کرده رشته
شو سیو پَرّه که واکرده
همندی ره چرا کرده
گته:
پرچیم شِخ آسمونِ تو که
شه دتا لینگ هوا کرده
ندودندی وِه چه ها کرده...
بیان شاعرانه ای از باورهای مردم مازندران
شو په گرِ صدا ایمومه گوش
کتری تشِ سَرْجه بیمو جوش
لَلـه وا زمـّه تـا گسفـن بچـره
لَلة صدا جه من و مه بیهوش
ننوز گته که اشرف ته باغشِا کو
ته شاه و امیرونِ برو بیا کو
ته سرنا چی و چکّه زنِ سماکـو
کالـه بهییـو تره دَوسْتنه گو
چلچلای سفری پرستوی سفری
مه چش سوره نوری نور چشمم را نبر
مه سر درد بوری درد سرم را می بری
مه دته لینگ لینگ زنجیر دوسه به دو پایم زنجیر بسته شده است
وا نوونه مه قفس قفسم باز نمیشود
خدا یا منه بکوش خداوندا یا مرا بکش
یا مه دلبره تو نکوش یا دلبرم را نکش
چلچلا اتا دل زار داشتمه ای پرستو !دلی زار داشتم
چلچلا ته چشه سر دکاشتمه ای پرستو !روی چشمهایت آنرا کاشتم
چلچلا بوتمه خایمه شه دلبره ای پرستو!گفتم دلبرم را می خواهم
مه سیو چش مه تاج سره چشمان سیاه و تاج سرم را می خواهم
چلچلا مه روز ته بال رنگ بوه ای پرستو!روزم شبیه رنگ بالهایت شده
چلچلا دنیا مه وسه تنگ بوه ای پرستو!دنیا برایم تنگ شده است
چلچلا زندون گرفتار بومه ای پرستو!گرفتار زندان شده ام
چلچلا زندون تسه زار بومه ای پرستو!در زندان برای تو زاری می کنم
زندون بون کمی تو شه حیا هاکن ای زندانبان !کمی حیا کن
زندون دره کمی تونیم لا هاکن درب زندان را کمی باز بگذار
بل مه سر ستاره سو سو بزنه بگذار بالای سرم ستاره بدرخشد
مه دل تشه سره او بزنه بر روی آتش و گرمای دلم آب بپاشد
منبع :shelam.blogfa.comآقای اسماعیل صادقی
دیاری دیاری نزن اشاره دشمنون بیتنه دور اماره
الهی دشمن دل بووئه پاره من آ ته عاشقی ندارنه چاره
----------------------------------------------------
اگر مه ره خوانی شب تار برو ندارنی وسیله با قطار برو
اگر دشمن بهیته سر راه ره هاکن میون برو آب دریاره
----------------------------------------------------
برو تا گندم یک دانه بویم برو تا او رودخانه بویم
همین که شو بیّه دستی به گردن که روز روشن بیه بیگانه بویم
سرم درد بهیته تا حد گردن اجل برسیه ونه بمردن
اجل ماره نکوش ما نوجوانیم گل نشکفته ی مازندرانیم
----------------------------------------------------
ساری سور دار چند چلّه دارنه دِتا بلبل ونه سر ناله دارنه
یکی بلبل که داغ وچه دارنه یکی بلبل عاشق گم کرده دارنه
----------------------------------------------------
بلند بالخانه بلند پرده من و تو هنیشیم هرده به هرده
انده هنیشیم آ آفتاب دگرده امه کهنه دشمن دل بترکه
بنال بلبل بنال تا من بنالم ته درد گل من درد یارم
ته درد گل بنال شش ماه و شش روز من درد یار بنالم هر شب و روز
----------------------------------------------------
هراز او بموهه پل ره بورده من و مه دلبر دل ره بورده
رفقون جمع بوین پل ره بسازین من و مه دلبر دل ره بسازین
----------------------------------------------------
بلندِ قد دارنه بلندِ بازو بلند دَروِن سر گیرنه وضو
من آ ته هنیشیم زانو به زانو ته دل درد دره آ مه دل آرزو
----------------------------------------------------
کیجای سره پیش دار دارنه هلی دِتا طِلا درِنه گِنه امیری
الهی طلا آ نیره ته گلی مگر ته دل دره درد عاشقی
----------------------------------------------------
شبای زمستون دارمه انتظار نیشتمه نال سر ندارمه قرار
ته ره قسم دمبه جان ته برار مه دل نشکن آ برو مه کنار
فلک آخر مه ره غریب هاکرده از دیدن ته بی نصیب هاکرده
مه ره دور از منه طبیب هاکرده کهنه دشمن ره مه رقیب هاکرده
----------------------------------------------------
نیشتبیِمه شه سِره من زومه ناله بِلبل خَوِر بیاده نوبِهاره
درد عاشقی دارمه نوونه چاره مست بلبل ته ناله بلاره
----------------------------------------------------
شب وروز ته وِسّه من زمّه ناله دل من تنگ بیّه نوونه پاره
دِشمِنون شماره هاکنم چه کار نینگنین جدایی من و منه یار
خدایا سر هدایی سامون هاده خدایا درد هدایی درمون هاده
ته جه من نخواسمه مال و ثروت جان خدا مه ره هم زبون هاده
----------------------------------------------------
چندِ من هِرسّم کَلِک کنار چند من هاکنم ستاره شمار
شیشک و ترازی همه شونّه مار آخر بمو مه قشنگ یار
----------------------------------------------------
پاییز بموهه وا دکته صحراره ارباب در اِنه زارع گیرنه شه لِفاره
قربون بهووم قدرت خداره زارع بزوهه ارباب په کِفاره
----------------------------------------------------
کیجای نالِ بِن تو دکشم تو انده تو بخِرم نالّ بورم لو
مار گنه چچیه دتِر گنه گو بیچاره دِتِرا چو بَخرده چو
مسلمونون مه ره با کارد بکوشین مه گوشت ره بِورین دهات بروشین
مه گوشت ره بورین دهات به دهات همه ره کم هادین مه یارره زیاد
----------------------------------------------------
عقل وِنه آدم کلّه دوو کیجا وِنه آدم مله دوو
صِواحی نماشون راه کوچه دوو چِش وه ره بوینه دل تازه بوو
سافر ته بوئی قطار کشمبه
بلندِ پلِ سر هوار کشمبه
سرخِ گلّه گمبه بئه ته راه‌سر
نارنج دارِ تن بهار کشمبه
افتابّه گمبه: «بنمه شه دیمّه!»
بچائه وا ره میدون دار کشمبه
لگن زمبه دپیچه مازرونّه
کویرِ سینه ره تلار کشمبه
تش دمبه انتظاری ره بسوزه
ته ره من شه دلِ کنار کشمبه
مسافر ته بوئی اشکنه یلدا
شو ره رسوا کمبه بازار کشمبه.
فرشاد احمدی_ پریم
سبزی
ِمازرون دا ، دریا و جنگل دا
آبشار شوندشت دا ، بهار ململ دا
پهن کلا و آلاشت ، ورسک ُ دریوک دا
نماشون ِ دریو سر ، ونه کلاج ُ کوک دا
کوه میون ورف چال ، آخ چه صفایی داینه
تابستون ُ زمسون ، حال ُ هوایی داینه
رامسر ُ چالوس شومی ، پر وومی از دلخوشی
جوون وومی دباره ، خومی همش چاووشی
آخ چه صفایی داینه ، مازرون دریو سر
سرسبزی همیشه ، عباس آباد بهشهر
حال ُ هوایی داینه ، کوه میون که شونی
دباره عاشق وونی ، تلار سر ته خونی
مازرون قدر ِ دونیم ، بالای سر شه داریم
دنیا هسه مازرون ، از و ِ باغ ُ بیشه داریم
جنگل سیسنگان ُ ، سیزده بدر که شومی
زمی گره سبزه ره ، مازرون شعر خومی
پلور ُ آب پری ُ ، جاده هراز ُ چالوس
امه دیار مازرون ، همیشه هسه عروس!
شاعر:امیرحسین هاشمی
سه پنج روز پونزده بیه ته نمویی
عید ما سیزده بیه ته نمویی
وعده هدایی سر خرمن
خرمن کوبیده بیه ته نمویی
شعر مازندرانی(تبری) از حجت الله حیدری سوادکوهی
هوشته مره پلای سر گنه تن نگار انه
سفره ره جم نکن نور یار سر نهار انه
درانه دساپا هاکن، بور همه ره صدا هاکن
چکه بزن سما هاکن سرزده با وقار انه
تشت بور لگن بیار طبل و دسر کتن بیار
دشمن ور کفن بیار بورده پار و پرار انه
دهره بیار گلن بزن گو ره بور همن دون
خارک پیراهن دکن یار سمن سوار انه
لمتکا و متکا بیار، کاسه و پیلکا بیار
بزکله جونکا بیار مظهر کردگار انه
زهره انه روجا انه نقره انه طلا انه
خنده انه صفا انه جلوه شام تار انه
لینگ نشون گنه انه، دسا دهون گنه انه
دور زمون گنه انه بلبل بی قرار انه
اسپه میها ره بو نرو وارش و وا ره بو نرو
سرد هوا ره بو نرو چرده دوسه دار انه
حجله نشین هلی ره بو ممرز و ولولی ره بو
پج بدا انجلی ره بو ککی و ککی مار انه
غرصه نخر صوا انه روز دهون الا انه
یار نئو خدا انه دلبر غرصه خوار انه
چله شونه هوا شونه ورف شونه میها شونه
چکه شونه سما شونه یار تن کنار انه
سبزه پرس چمن پرس دره پرس همن پرس
مرده در کفن پرس چله سر بهار انه
زردکلا کئی انه سرخ تتی ائی انه
ورف دهون هئی انه باغ انه نپار انه
تازه پچا پچا ره بو ترنه ونوشه ها ره بو
پهلم و گندیما ره بو سوزی سبزه زار انه
درد انه دوا انه عشق انه جفا انه
برمه و ونگ وا انه غرصه بیشمار انه
ظلم دره ستم دره محبت دم به دم دره
غم دره گاه کم دره گاه هزار هزار انه
لاله همن همن انه، سنبل و یاسمن انه
قاصدک چمن انه، سرخ تتی انار انه
حافظ خوش سخن گنه عمر دراز ره بخواه
راسه نمیر بهار انه، کمبزه با خیار انه
این همه ره فنا بوین همه ره نابجا بوین
جای همه خدا بوین عشقه که پایدار انه
حجت دل دماغ دور باته امیدوار باش
عمر ننه زمون ننه گردش روزگار انه
صواحی که بونه، آسوک و لرزون
باجی‌خاله سره جم انه بیرون
چشّه دس کشنه تار و سیاهه
دیروز افتاب بی‌یه امروز میاهه
ونه سر غمزه و دسمال به گردن
جلیقه‌ی پیله وه دارنه درزن
کلش کنده، ونه سینه خرابه
نتونده بخسه، وه ره عذابه
سیو شوی میون تک‌تک کلش
اتّا مرغنه هسّه ونه خرش
احمدی دسته‌گاری داشته پارسال
وه پیش‌پیش شی‌یه وُ باجی به دنبال
کُنه رویی، کُنه لوه، کُنه مس
همه گاریِ تن شریک جه دَوس
نوشابه شیشه و ساندیسِ کارتن
خرینه دیکونا جه مفت و ارزون
وشون گاری که پر بیّه نم‌نم
شی‌نه جوکّی‌مله پیش محرّم
احمدی چونه زنده باجی نیشته
کلش کنده که بَی ته اَتی ویشته
هوا تاریکِ شوئه، بی‌صدائه
باجی دسته‌گاری ره توک هدائه
ونه چش اسری‌یه، برمه نکنده
باجی دنیا ره بدجور خنده زنده.
شعر تبری: علی شیرین‌دوست- ساری
برگردان: مهران نوری
عسکر صادقی زرندینی
علــی بـوم علــی شیر خـــــداره
شب نـوزده طـی هـکرده شه راره
به ســوی راه حق وه راهـــــی بیه
تمــــومه انس و جن ره حـــالی بیه
دونسه شه شهیدی ختم عمــــــــره
به وقت صبح اذان و قتل نــومــــره
تو ملجم دوندی که چه کار هکردی
زمین و آسمـــــون ره زار هکردی
مـدینه کــــــوفـــــه ره تنها هکردی
چه ظلمی در زمین ، چـه ها هکردی
ته ضربت کـوه و دل ره زار هکرده
تمومه جــــای جــــاره ، تار هکرده
علـــــــی فـــزت فـــزت سر هـــدائه
تمـــومــه اهلــــه بالـــه ور هـــدائه
بـه هنگامـــــه نماز وه بی گناهــه
قسم خــــرمه کــه قاتل بی وفاهــه
دتر بـــــی بابا بیه ، بــرمــــه کنده
بی بابا چشه اصلــــی بنـــه کنــــده
سیو پیرنه وه شه جمـــه کنـــــده
دل وا پس بیه وه ای برمــه کنـــده
بورین مسجد بوینین چــه تـــی بیه
امیرالمومنین ره ، چــــه تــــی بیه
علــــی شیر خدا ، در خـــون شناور
بمیره دشمنه نامـــــرد و کافـــــــــر
امشو اهـــل و ملائک خـــــــو دنییه
هـــــزار ماه و ستاره ســــــــو دنییه
افتاب ره طاقت ســـــو ســـــو دنییه
زمین ره دیگــه هیچ آبــــرو دنییه
علــــی لبخند شادی ســـر هـــــدائه
شه قاتل بی گناهــــی ور هـــــدائه
تمـــومه عشقه راهــه ور هـــداهه
شه دل ره راهــــی اونور هــــداهه
حسن و با حسین بـــی بابا بینــــــــه
به کــــوفه با مصیبت تنها بینــــــــه
دکتر بمـــــو علــــی درمـــون ندارنه
دیگـــه بی بابا کیجا جــــــون ندارنه
چند روز هسه که دل هی غم زنده غم
خشکــه خــاکه زمین هــی نم زنده نم
علــــی نــــــون آور خلـــــه فقیــــرون
شوها زنبیل به دوش شیهه وه بیرون
چند شوهه چشم به راهه نـــون ونه
هـــــــرچــــــی انتظاری کشنـه ، ننه
علـــی بیهه اون زنبیل دوش شــو ها
یواشک ، نکنه ، هیچ کسی دونــــــا
علــــی از درد اسیر دل پـــاره بـــــوه
نــــــدا دکتر امید دل پـــــــاره بــــــوه
خـــــله شیر بمــوهــــه علـــی بخره
علــــی بته هـــدین قـــاتل بخـــــــــره
علــــی جــور آدمی تکرار نهــــونه
علــــی جز خداپیش وه خار نهــــونه
چــــــه تــــــی دنیا دلـــه طاقت بسازه
از این درد عظیم راحــــــــــــت بسازه
طاهـــــــــری عشق الله یا علــــــی با
به ســــــوی حــق تعـــــالی یا علی با
شاعر: میر حمزه طاهری هریکنده ای نوپا
عمو
دل ره صحرا بدایی داز و فکا گیرنی شه دوش
اسبه سارخ چوی تن نون و پلا گیرنی شه دوش
بیل و گروازه شه جا دوست و رفق دوندی عمو
خسه تنه دیینی تور و حلا گیرنی شه دوش
تور و تاشه هنه کوله سو هداهه ته بوین
ناماشون دیمه خنه پیته قوا گیرنی شه دوش
لله چو دیمه صحرا دسه عصا هسه تره
سنگین کنده چوره یا مرتضی گیرنی شه دوش
تنه تو کار بدایی خسه نواش من ته فدا
همه ره راهه خدا بی سرصدا گیرنی شه دوش
مسه چش وا هکنی لطف خداره اشنی
کیسه کیسه روزی ره نومه خدا گیرنی شه دوش
اونقدر مسه کار هسی خسگی نارنی وجود
دوندی کر دسه ره کوفا کوفا گیرنی شه
کِرگاه پِشت
نِصفِ دِلِ شو سِتاره سو زَندِه
پیرِ زِنا کِرگاه پِشت جِه مَکو زَندِه
شونِه رِه کَشِنِه نَرم نَرم خوندِ نِه
مَکو تَک تَک کاندِه گِلیج وِفِنِه
خوندِ نِه نِنا خاشِ پِسِرِ دور
مِه جانِ پِسِر بوردِه سَفِرِ دور
پِسِرجان بوردِه شَهردرس خون بَووعِه
مُهَنِّس بَووعِه چَپّون نَووعه
پِسِر تِن وِه خِلِه بِلا بَکشیمِه
سَختی بَکِشیمِه بَدبَختی بَدیمِه
پییِر چَپون بییِه صَرا دَییِه
نَدونِستِه وَچِه چیتّی بَویِّه
اِرباب جِه می گیتِه یِک پوت دَه شاهی
دوش گیتِه یاردِه سِرِه کاردِه خالی
می رِه شِستمِه گیتمِه شونسَر کَشیمِه
پَلیتِه کاردِمِه چَل وَر شَندیمِه
چَل جِه یِواش یِواش پِلتِه رِه رِشتمِه
دیگ رِه رِغون زُمِه چَل دِلِه یِشتمِه
تا شییِه دیگِ تَن گاندِلی بییِه
گاندِلی دیگِ تَن جِه وَتی بییِه
گاندِلی تا ره کاردمِه دَسته دسته
وَتی ره شَندیمِه پِشتِ چَلیجِه
چَلیجِه پِشت جِه تا یِک دَسته بییِه
مِه دَست چَلیجِه تا جِه خَستِه بییِه
بِرِشتِه تا ، پود بییِه ، نَخ بِرِنگ تار
مِه دِل بی غَم بییِه ، آسون بییِه کار
گِلیج چوخا وِفتمِه چَمدِلِه وِفتمِه
حِمام سَری،تورِه،کَج کیسِه وِفتمِه
وِرِه وَردمِه ، امورات گِردونیمِه
اِسا چِشم کَم سو بییِه ، پیر بَییمِه
پِسِرجان هَرچِه باهورم،کَم باهوتمِه
هَمه دِریا فَقِط ، یِک نَم باهوتمِه
اِسا تِن جِه خوامبِه خاردَرس بَخوندی
تِه دَست تِه جیب بورِه ، آقا بَموندی
راحِت کار هاکِنی ، سَختی نَوینی
شِه عَقل و هوشِ جِه فایدِه بَوینی
( ام کلثوم عالیشاه / تیر ماه ۱۳۷۴ )
جان مارهِ
رفیقِ خوب وباوفا مه جان ماره
عزیزترین خلقِ خدا مه جان ماره
اونکه با حال خسته ودست دَوِسته
هِدائِه روحم رِه جلا مه جان ماره
اونکه با جیب خالی وفقر ونداری
هاکاردِه خاکِم ره طلا مه جان ماره
اونکه با سجاده ی سبز ومُهرو تسبیح
همش هسه غرق دعا مه جان ماره
اونکه درون مشکلات خانواده
همش وُونه آخر فدا مه جان ماره
اونکه به هر نفس درون دشت وصحرا
مِره زَنده یواش صدا مه جان ماره
(صبای ساروی)
دوندی پسر
دوندی پسر هوکا چشی ره گونه
واش ورین و لفا چشی ره گونه
اور کت شیک خواشه تن دکاردی
دوندی که لم چوغا چشی ره گونه
چندین رقم پیتزا سفارش دنی
دوندی گارماس پلا چشی ره گونه
بخاری گازی ی بن لم دنی
دوندی سردی سرما چشی ره گونی
مرغ و خروس ره دومبی اشناسنی
دوندی که چیندکا چشی ره گونه
سنگ طارم دونه پلاره خوارنی
دوندی که گرس پلا چشی ره گونه
شیرنی ی رنگارنگ زیاد بخوردی
دوندی خمیرطلا چشی ره گونه
قاشق بدی اما دومبه ندوندی
کچه و کترا چشی ره گونه
اهنگ های اجق وجق گوش دنی
دوندی که لله وا چشی ره گونه
ترانه گوش کاندی اونم خارجی
دوندی که طالبا چشی ره گونه
دومبه چکل ته حال کار خوار هسته
شاه سنگ بن هندا کولک جار هسته
نروخرو وا دارنه و دیار هسته
گلر د په یخچال هدار هسته
سنگسر و شهمیرزاد و باره کو
سیو کوه و نیزوا کوه و هیکو
کمر پشت و دهمیون و انارم
گوگلی و تلاجیم و اسبه رو
ارمون ته ریگ چشمه بچا او
ته پائین همندی گالش گو
کتل تش چرک چیرک سر شو
چند خارک ،خسته تن ره کرده خو
هر وره که هارشن ته جان جانه
ته جان ، جان چکل چنده جوانه
اینور ویشه ، اون ور همند مرتع
فریم ته دامن روزی رسانه
شروین خوانه ته وسته قصه باره
طوری جه حرف سر دوسته باره
نواجش بیهله گوش مجی لا
حسنی ناره هر آنچه هسته باره
ته خوب دوندی اما چتی گت بیمی
تیسا په لینگ وشنا بتیم دئیمی
یا کل چو یار ، یا گوک وه خال چیمی
از خورد بکی کار دله گت بیمی
خالک گوک لنسه ونه مار
خالک وچه ، چو جه بیه تیمار
ننا سازکتین و ببا هیمه چو
انده زونه امه زهله بوره مار
بی زهله وچه ره کی نزنده کار
ارباب و کدخدا، جاندار، پاکار
هر کس راست بئیبو صوی جمندر
اماره تا نماشون ورده بیغار
پی یردل خشه پسر بیه مرد
حرف اشنا وچه آ خوار و اهل درد
کل خشاله که گی کل در شوپه
دیگه ندونده نوکر نونه مرد
ارباب و کدخدا هم بینه نوکر
وشون هم داشتنه شه جه آقاتر
اما جه عاشقی دل باد بداهن
چشمه سر یار دوش آفتو هدائن
نصف شو پرچیم و لوش ببپرستن
نومزه بازی هاکردن دگرستن
هولایتی یار چشه خش هدائن
دستمال بئیتنا آینه هدائن
صواحی کار نماشون غصه بار
همش در فکر شیمی کی ومبی پول دار
غزل ره بشورم هاکنم تیمار
شه زن بیارم بوم عیال وار
عروسی کردمی با قرض و قوله
کاوی و بز کوله تا طلا کوله
همه ره کوشتمی آبرو نشوئه
د روز نیه امه دوش دیه جوله
بعد از بیست سال که دهیمی قراری
سی فرسخ راه پیاده شیمی ساری
امه مزد انده نیه تا بووشه
رشتی علیجه و قند و گرماری
قراری و، قراری و، قراری
امه لامیزه بن نون بیغاری
د سال سربازی هم ونه خرشی
قراری نونه امجه کناری
بنافت جه تا فریم توری دوستن
نماشون سر دواره دگر دستن
کلک و پرچم سر بپرستن
نومزه بازی هاکردن دگردستن
اتا گتا همه خورد و بی شلوار
اتا سر و همه کندس ولیک خوار
اتا خش و باقی صد غصه بار
سوار اتا باقی بینه چار بدار
میرزا علی گوخسه و کلوا نون
تلم بن صف کشینه کیجائون
قد بلند، دیم اسبه،جفت چش سیو
دل تپ تپ ، اتا کچه آش و دو
مرس کلا وشونه دوش و پر دو
بتج بتج تا سنگده یکه دو
نا وشونه کار معلومه نا اقبال
سر و دوش جه کشنه هیمه و خال
یا گندم جار یا گرس جار یا تیل چال
یا دشت سر یا هیمه بن تیل چال
پیله بی نون بوشه ایمون نخوانه
سفره تیسا بوشه مهمون نخوانه
تیم جار بختن و شاه خو بدیئن
کلوم حیون خوانه انسون نخوانه
اما جا خواستمی که جائی بوشه
فراخ نوه اتا کرک کلی بوشه
خنده و خشالی قصر سازنه
برمه جا ونه پیت کلی بوشه
قهرمون داشتمی اما کشتی گیر
اگر مشتی بیبو آخر خرده تیر
همه در بدر و سلاب و اسیر
نادون گت بیمی نادون هم بیمی پیر
چپون له له زوئه تا دل نترکه
گالش کلی دائه تا روز بگرده
لیلی جان و کتولی و امیری
دست به دست دانه تا برمه دگرده
بی خود نیه همه جا چشمه دارنه
زیارت سر جه او سر در ایارنه
دئیه روز هرچه برمه بسوته
بمرده روز گل بن چش چه وارنه
چه شوهائی مثل مر سیو بیه
اتا ستاره هم آرزو بیه
چکل دنیا نه سر دانه نه سامون
انسون دنیا امبی میرمبی حیوون
امه کار بدتر از پریم قرون
اما گج هستمی وه بیه بد نوم
مرس سی شلک الآن گت بیه
بلند بینه کلفت، ابر جه رد بیه
قدیم آدما هم گرد بئینه
خشی بورده و اسا شه درد بئینه
اتا روز گوتنه مه جان زنا
چوسی شیه به اسب و خر ورزا
تا بوردی چش بزنی عمر تمومه
سر و پوست گل بن ماچکل شومه
مردی زن ورنه و زنا هم شی کنده
هندا سال نئیه نوم ته گومه
چکل ته حال خوار و مه حال نخاره
ته ور آفتاب ، اینجه وارش باره
اتول سواری و شق شق دمتن
دست اش دشمن و ازال بیکاره
چکل هر وقت پلنگ انه ته کلدوش
قرنه کنده صحرا ره ترس گرنه دوش
مال و مالدار جه ورنه حواس و هوش
مه شعر بی صدا بخون وهاده گوش
گتی نا به قد و نا قد و قرنه
گت اون هسته که خورد دست ره گرنه
اگر ترس بداهن گتی ایارنه
موزی دار گت هسته موزگله یارنه
سه گسفنک کیجا قلعه و سر چک
گسفند چرا بوردن اون چک تک
اون پوست کلا بورده شاپو بموئه
اون لمچوخا بورده پالتو بموئه
چرم شره بورده شبر و بموئه
جان چپق بورده اشنو بموئه
کلز و لاک و لاکچه کهنه بیه
پلاستیک همه جه سر تر بهیه
مکتب شوها گت بهینه و با سواد
منم فراوان و دلیل داد و بیداد
وقتی وچه پیر جه گرنه ایراد
آخوند احمد ره دیگه کی کنده یاد
آخوند احمد ره خامبه یاد ها کنم
فاتحه جه وره دلشاد ها کنم
چکل وسته من چنده بسروئم
سر و دل ره چنده ناخن بکوئم
دل دیم ره چنده دندون بجوئم
تک ره میم هاکنم و لال بووئم
چکل اون سالها بورده و دیگه ننه
او که پیشی شونه پشت نشنه
اگر چه پیرون دل خله ونه
همه حسنی بیه دل ره خش انه
زمستون گرس شله و ترشی آش
دهم روز پلا بن گسفند لاش
محرم بمو بو رخت کردنه علم
برنجی بوق جه مردم ره کردنه جم
کت کته بینه صفدر عموی جمع
سیو کتری جه چائی کردنه دم
هرکه مزدیر بیبو دوش گیته علم
آقا سلام شیمی تا تپوک دم
شاه سلام و آقا سلام گوتمی
سلام دامی علم سر بیهه خم
سید اسمل حسین حسین خوندسته
زیارت سر دسته اتی موندسته
فاتحه ره سید میرعماد خوندسته
عربی ره و چنده خوار دونسته
پیر مردها تکیه دله سه به چار
یا صحبت کدخدا یا میرشکار
اتی چپق اتی کشینه سیگار
میرزا عیسی گپ زوئه چنده خوارخوار
اون که سینه صدا هدا بو خوار خوار
جلو دیه باقی ره زوئه کنار
عروسی روز سرنا دایره دمبک
لوتی گیته دارون چرخ زوئه پشتک
نواب خاله مجمه گیته شه تک
شاه وزیر کا جم وچون خردنه کتک
میوه روش بموبو اما گیتمی پر
اتی قه کردمی ماره سر و ور
قیمت دونه و میوه برابر
مارون دونه دانه میوه دوش سر
میوه ره گاز زومی با فنی زک
اتی پیله اتی دست و اتا تک
بی مار گس اینگو آ چش پر اسری
وچون شه نیم خرد ره دانه ونه تک
چکل ته دل سر چند تا ستاره
اسپهبد مرزبون ته یادگاره
ونه حرف سخن دنیا ره مشته
بنوشتن و بهشتن چنده خواره
آدم یک روز انه یک روز هم شونه
میان این د روز چند تا مقومه
مقوم ورگ و مرو گسفن و گو
مقوم آدم هم در گپ گوته
اگر گوم بهلم گوم خدایی
میون نوم و گوم نیرم جدائی
روات پل خراب از کار دنیا
همیشه زندوئه شیخ بهائی
جان چکل ته زا زکا جگردار
شیر نر و پلنگ سون و تفنگ دار
دومبه چکل طالب تره یاد انه
ته جان گوش هندا ونه داد انه
ونه زاری بلبل ره فریاد انه
بعد طالب کی چکل جه شاد انه
چکل وقتی ته تن کل بز لو شونه
ته پهن سینه جه اشکارگو شونه
بهار انه تنش عطر و بو شونه
عسل ماز شهدسته از کندو شونه
سلک ته دامن دله خو شونه
چپون لله زنده و غم فرو شونه
گالش گو دوشنه شیر افتو شونه
گو شیر دله کولک بو شونه
گوک په چو خزنه برمه جه خو شونه
مختاباد پیر وونه چش سو شونه
چتر بزه عاروس رخت او شونه
دوماد تور کله دوش چک لو شونه
ابر دل گیرنه ونجه او شونه
کوه ره ورف پوشنه صحرا خوشونه
الآن هسته بهار پنجاه و چار
ته در قاف و من اینجه میون غار
که دشت شیر نر بیئه بیکار
اشکم مزدی وچون نسته کمبه کار
رفقون همه شون هستنه سوار
جواب سلام ره ندنه خوار خوار
دومبه چکل ته حال کار خوار هسته شاه سنگ بن هندا کولک جار هسته
نروخرو وا دارنه و دیار هسته گلر د په یخچال هدار هسته
سنگسر و شهمیرزاد و باره کو سیو کوه و نیزوا کوه و هیکو
کمر پشت و دهمیون و انارم گوگلی و تلاجیم و اسبه رو
ارمون ته ریگ چشمه بچا او ته پائین همندی گالش گو
کتل تش چرک چیرک سر شو چند خارک ،خسته تن ره کرده خو
هر وره که هارشن ته جان جانه ته جان ، جان چکل چنده جوانه
اینور ویشه ، اون ور همند مرتع فریم ته دامن روزی رسانه
شروین خوانه ته وسته قصه باره طوری جه حرف سر دوسته باره
نواجش بیهله گوش مجی لا حسنی ناره هر آنچه هسته باره
ته خوب دوندی اما چتی گت بیمی تیسا په لینگ وشنا بتیم دئیمی
یا کل چو یار ، یا گوک وه خال چیمی از خورد بکی کار دله گت بیمی
خالک گوک لنسه ونه مار خالک وچه ، چو جه بیه تیمار
ننا سازکتین و ببا هیمه چو انده زونه امه زهله بوره مار
بی زهله وچه ره کی نزنده کار ارباب و کدخدا، جاندار، پاکار
هر کس راست بئیبو صوی جمندر اماره تا نماشون ورده بیغار
پی یردل خشه پسر بیه مرد حرف اشنا وچه آ خوار و اهل درد
کل خشاله که گی کل در شوپه دیگه ندونده نوکر نونه مرد
ارباب و کدخدا هم بینه نوکر وشون هم داشتنه شه جه آقاتر
اما جه عاشقی دل باد بداهن
چشمه سر یار دوش آفتو هدائن
نصف شو پرچیم و لوش ببپرستن نومزه بازی هاکردن دگرستن
هولایتی یار چشه خش هدائن دستمال بئیتنا آینه هدائن
صواحی کار نماشون غصه بار همش در فکر شیمی کی ومبی پول دار
غزل ره بشورم هاکنم تیمار شه زن بیارم بوم عیال وار
عروسی کردمی با قرض و قوله کاوی و بز کوله تا طلا کوله
همه ره کوشتمی آبرو نشوئه د روز نیه امه دوش دیه جوله
بعد از بیست سال که دهیمی قراری سی فرسخ راه پیاده شیمی ساری
امه مزد انده نیه تا بووشه رشتی علیجه و قند و گرماری
قراری و، قراری و، قراری امه لامیزه بن نون بیغاری
د سال سربازی هم ونه خرشی قراری نونه امجه کناری
بنافت جه تا فریم توری دوستن نماشون سر دواره دگر دستن
کلک و پرچم سر بپرستن نومزه بازی هاکردن دگردستن
اتا گتا همه خورد و بی شلوار اتا سر و همه کندس ولیک خوار
اتا خش و باقی صد غصه بار سوار اتا باقی بینه چار بدار
میرزا علی گوخسه و کلوا نون تلم بن صف کشینه کیجائون
قد بلند، دیم اسبه،جفت چش سیو دل تپ تپ ، اتا کچه آش و دو
مرس کلا وشونه دوش و پر دو بتج بتج تا سنگده یکه دو
نا وشونه کار معلومه نا اقبال سر و دوش جه کشنه هیمه و خال
یا گندم جار یا گرس جار یا تیل چال یا دشت سر یا هیمه بن تیل چال
پیله بی نون بوشه ایمون نخوانه سفره تیسا بوشه مهمون نخوانه
تیم جار بختن و شاه خو بدیئن کلوم حیون خوانه انسون نخوانه
اما جا خواستمی که جائی بوشه فراخ نوه اتا کرک کلی بوشه
خنده و خشالی قصر سازنه برمه جا ونه پیت کلی بوشه
قهرمون داشتمی اما کشتی گیر اگر مشتی بیبو آخر خرده تیر
همه در بدر و سلاب و اسیر نادون گت بیمی نادون هم بیمی پیر
چپون له له زوئه تا دل نترکه گالش کلی دائه تا روز بگرده
لیلی جان و کتولی و امیری دست به دست دانه تا برمه دگرده
بی خود نیه همه جا چشمه دارنه زیارت سر جه او سر در ایارنه
دئیه روز هرچه برمه بسوته بمرده روز گل بن چش چه وارنه
چه شوهائی مثل مر سیو بیه اتا ستاره هم آرزو بیه
چکل دنیا نه سر دانه نه سامون انسون دنیا امبی میرمبی حیوون
امه کار بدتر از پریم قرون اما گج هستمی وه بیه بد نوم
مرس سی شلک الآن گت بیه بلند بینه کلفت، ابر جه رد بیه
قدیم آدما هم گرد بئینه خشی بورده و اسا شه درد بئینه
اتا روز گوتنه مه جان زنا چوسی شیه به اسب و خر ورزا
تا بوردی چش بزنی عمر تمومه سر و پوست گل بن ماچکل شومه
مردی زن ورنه و زنا هم شی کنده هندا سال نئیه نوم ته گومه
چکل ته حال خوار و مه حال نخاره ته ور آفتاب ، اینجه وارش باره
اتول سواری و شق شق دمتن دست اش دشمن و ازال بیکاره
چکل هر وقت پلنگ انه ته کلدوش قرنه کنده صحرا ره ترس گرنه دوش
مال و مالدار جه ورنه حواس و هوش مه شعر بی صدا بخون وهاده گوش
گتی نا به قد و نا قد و قرنه گت اون هسته که خورد دست ره گرنه
اگر ترس بداهن گتی ایارنه موزی دار گت هسته موزگله یارنه
سه گسفنک کیجا قلعه و سر چک گسفند چرا بوردن اون چک تک
اون پوست کلا بورده شاپو بموئه اون لمچوخا بورده پالتو بموئه
چرم شره بورده شبر و بموئه جان چپق بورده اشنو بموئه
کلز و لاک و لاکچه کهنه بیه پلاستیک همه جه سر تر بهیه
مکتب شوها گت بهینه و با سواد منم فراوان و دلیل داد و بیداد
وقتی وچه پیر جه گرنه ایراد آخوند احمد ره دیگه کی کنده یاد
آخوند احمد ره خامبه یاد ها کنم فاتحه جه وره دلشاد ها کنم
چکل وسته من چنده بسروئم سر و دل ره چنده ناخن بکوئم
دل دیم ره چنده دندون بجوئم تک ره میم هاکنم و لال بووئم
چکل اون سالها بورده و دیگه ننه او که پیشی شونه پشت نشنه
اگر چه پیرون دل خله ونه همه حسنی بیه دل ره خش انه
زمستون گرس شله و ترشی آش دهم روز پلا بن گسفند لاش
محرم بمو بو رخت کردنه علم برنجی بوق جه مردم ره کردنه جم
کت کته بینه صفدر عموی جمع سیو کتری جه چائی کردنه دم
هرکه مزدیر بیبو دوش گیته علم آقا سلام شیمی تا تپوک دم
شاه سلام و آقا سلام گوتمی سلام دامی علم سر بیهه خم
سید اسمل حسین حسین خوندسته زیارت سر دسته اتی موندسته
فاتحه ره سید میرعماد خوندسته عربی ره و چنده خوار دونسته
پیر مردها تکیه دله سه به چار یا صحبت کدخدا یا میرشکار
اتی چپق اتی کشینه سیگار میرزا عیسی گپ زوئه چنده خوارخوار
اون که سینه صدا هدا بو خوار خوار جلو دیه باقی ره زوئه کنار
عروسی روز سرنا دایره دمبک لوتی گیته دارون چرخ زوئه پشتک
نواب خاله مجمه گیته شه تک شاه وزیر کا جم وچون خردنه کتک
میوه روش بموبو اما گیتمی پر اتی قه کردمی ماره سر و ور
قیمت دونه و میوه برابر مارون دونه دانه میوه دوش سر
میوه ره گاز زومی با فنی زک اتی پیله اتی دست و اتا تک
بی مار گس اینگو آ چش پر اسری وچون شه نیم خرد ره دانه ونه تک
چکل ته دل سر چند تا ستاره اسپهبد مرزبون ته یادگاره
ونه حرف سخن دنیا ره مشته بنوشتن و بهشتن چنده خواره
آدم یک روز انه یک روز هم شونه میان این د روز چند تا مقومه
مقوم ورگ و مرو گسفن و گو مقوم آدم هم در گپ گوته
اگر گوم بهلم گوم خدایی میون نوم و گوم نیرم جدائی
روات پل خراب از کار دنیا همیشه زندوئه شیخ بهائی
جان چکل ته زا زکا جگردار شیر نر و پلنگ سون و تفنگ دار
دومبه چکل طالب تره یاد انه ته جان گوش هندا ونه داد انه
ونه زاری بلبل ره فریاد انه بعد طالب کی چکل جه شاد انه
چکل وقتی ته تن کل بز لو شونه ته پهن سینه جه اشکارگو شونه
بهار انه تنش عطر و بو شونه عسل ماز شهدسته از کندو شونه
سلک ته دامن دله خو شونه چپون لله زنده و غم فرو شونه
گالش گو دوشنه شیر افتو شونه گو شیر دله کولک بو شونه
گوک په چو خزنه برمه جه خو شونه مختاباد پیر وونه چش سو شونه
چتر بزه عاروس رخت او شونه دوماد تور کله دوش چک لو شونه
ابر دل گیرنه ونجه او شونه کوه ره ورف پوشنه صحرا خوشونه
الآن هسته بهار پنجاه و چار ته در قاف و من اینجه میون غار
که دشت شیر نر بیئه بیکار اشکم مزدی وچون نسته کمبه کار
رفقون همه شون هستنه سوار جواب سلام ره ندنه خوار خوار
ضرب المثلهای مازندرانی
پنج شنبه نون و خِرما دَر کامبی تا اَمِه مِردِه جِه بَرِسِه: پنجشنبه نان و خرما بیرون می‌‌دهیم تا ثوابش به مرده ما برسد.
چایی دِلِه دار دَرِه مِهمون قد بِلِند اِنِه: روی چایی ساقه اش قرار گرفته مهمان قد بلند می‌آید.
خوی بد بدی صدقه دَر هاکِن تا بدی اون خو بر طرف بَوشِه: خواب بد دیدی صدقه بده تا بدی آن خواب بر طرف شود.
سگ سر او نَشِند تِه دَست گِند موک زَندِه: روی سگ آب نریز دستت زگیل می‌‌زند.
شو
بی وقت نونه جارو بَزوئن فرشته ملائکه رِه شِه سِرِه جا بیرون کاندی: شب
بی موقع نباید جارو بزنی چون فرشته و ملائکه را از خانه خود بیرون
می‌‌کنی.
گرم تندیر سَره دَپوشی تِه وِسِه حادثه پیش اِنِه: سر تنور گرم را بپوشانی برای تو حادثه پیش می‌آید.
نِمِک رِه نِشِند بِنِه بِه خاطر این که حضرت زهرا چشم اُو هَستِه: نمک را زمین نریز به خاطر این که آب چشم حضرت زهرا است.
وِشنا رِه خورِش نَوِنِه خوره بالش نَوِنِه: آدم گرسنه اهمیتی به خورشت غذا نمیدهد ادم خواب الود اهمیتی به بالشت نمیدهد.
عاروس رقص بلد نیه گِنِه بِنِه تپه چاله دارنِه: عروس رقص بلد نیست میگوید زمین تپه چاله دارد یا ( هموارنیست).
دست که نِمِک نِدارنِه بِل ساتور بِن: دست که نمک ندارد باید آنرا زیر ساتور گذاشت.
اُو که سَرِ جا بُگذِرِه چِه یِک وَجه چِه صد وَجه: آب که از سر گذشت چه یک وجب چه صد وجب.
شاه که سیره خوانِه چِکِنِه زیر دَستون وِشنائی بَمیرن:شاه که سیر باشه میخواهد چکند که زیردستها گرسنه اند.
شاه شاخ دار بِخاستِه لیسِک هم راه دَکِتِه: شاه خواستار حیوان شاخ دار شد حلزون هم به عنوان شاخ دار به راه افتاد.
آدِم
دِل خِش بُوئِه خِنِه کِلی پِشت بُوئِه: دل آدم خوش باشد خانه آدم پشت
لانه مرغ دانی باشد(اگر آدم دل خوشی داشته باشد زندگی در جاهای کوچک و
فقیرانه نیز قابل تحمل است).
آدِم
بی مارو خاخِر تونِّه دَوِّه بی همسایه نَتوندِه: انسان بدون خواهر و مادر
می تواند زندگی کند اما بدون داشتن همسایه خوب زندگی مشکل است.
آسِمون وِنِه لا هَسِّه زمین وِنِه زیر اَنداز: آسمون برایش لحاف است و زمین برایش زیر انداز.
آدِم عَجول یا چاه کَفِنِه یا چِلّو: انسانی که در کارهایش رفتار عجولانه داشته باشد به مقصد نمی رسد.
اسب
هَدیئِه خَر بَئیتِه خِشالی پَر بَئیتِه: اسب خودش را داد و به جایش خری
گرفت و از خوشحالی هم به هوا می پرید(کسی که چیز با ارزشی را بدهد و در
ازایش چیز بی ارزشی را بگیرد و خوشحال هم باشد!).
اَنِّه
مَر بَخِردِه تا اَفی بَیِِّه: آنقدر مار خورد تا افعی شد(شخصی که به
واسطه انجام کار خلاف زیاد به صورت یک خلاف کار حرفه ای در آمده باشد).
آخر ماسّه بَشِنّیه: آخر ماست را ریخت(سر آخر نتوانست کارش را تمام کند).
اَتّا دَرزِن شِه خِدّ بَزِن اَتّا گالوج اتّی رِه: یک سوزن به خود بزن یک جوال دوز به دیگران.
اسب پیغوم پِ جو نَخِرنِه: با پیام فرستادن برای اسب اسب جو نمی خورد.
اَتّا پیلکا ماس چَنِّه راغون دارنِه: یک کاسه ماست چقدر روغن دارد.
آش که جا دَکردِ بوئِه همه وَر اَنگوس زَنِّنِه: آش آماده اگر در ظرفی ریخته شود ازهمه طرف به آن انگشت می زنند(اگر دختری خود را بزک کند همه چشمها را به دنبال خود دارد).
اِمسالِه
میچکا خوانِه پارسالِه میچکا رِه جیک جیک باد هَدِه: بچه گنجشک امساله می
خواهد به گنجشک بزرگتر از خودش آواز خواندن یاد بدهد.
او به امام ندنه تش به یزید: آب به امام نمدهد ونیز آتش به یزید هم نمیدهد.
اَتّا شِفتِه اَتّا محلِّ وَسِّه: یک دیوانه برای( بهم ریختن) یک محل کافی است.
آش لوه سر مِزِّه دارنِه زن نومِزِّه سَر: خوردن آش سر دیگ مزه دارد و زن هم در دوران نامزدی جذابیت بیشتری دارد.
بَپتِه خَربِزه شال نَصیب بونِه: خربزه رسیده نصیب شغال می شود(چیزخوبی نصیب کسی شده که لیاقتش را نداشته است).
بینج
پِ وَرمِز او خِرنِه: کنار برنج، علف هم آب میخورد(کسی که با چسبانیدن خود
به بزرگی برای خودش شهرتی به هم بزندوبه این طریق امرار معاش کند).
بِنِه بَخِردِه آدِم دارِّ وِجِنِه: آدم زمین خورده درخت را از ریشه میکند.
بامشی
رِه گِتِنِه تِه زور دِوائِه وِنِه سَر خاک دَشِنِّیه: به گربه گفتند که
ادرار تو دارو است گربه روی ادرار خود را با خاک پوشانید(اگر از آدم بد ذات
چیز را بخواهی هرچند در توان او باشد از تو دریغ می کند).
باجا باجا رِه بَد دارنِه زن پِر هر دِتا رِه: با جناق از با جناق بدش می آید و پدر زن از هردو.
بِرمِه کِنِّه نون نَدِنِه: گریه میکند ولی نان نمیدهد(کسی که برای افرا د فقیر دلسوزی میکند ولی حاضر به کمک به آنها نیست).
بِرار کِه فَقیره هَفت پِشت غیر: برادرش اگر فقیر باشد می گوید نسبتی با من ندارد.
بوردِه
اَبروی بِنِّه رَج هَکِنِه بَزوئِه چِشِّه کور هَکِردِه: رفت زیر ابرو را
درست کند زد چشمش را هم کور کرد(کسی که میخواهد نقصی را بر طرف کند اما
بیشتر خرابی به بار آورد).
پیش
دَکِتی پِشتِ سَر رِه هَم هارِش: جلو که افتادی به پشت سرت نیز نگاهی
بنداز(اگر به مال و مقامی رسیدی به افراد زیر دست خود نیز گوشه چشمی داشته
باش).
پلا
احمدِشه فاتح ممدِ: پلوی احمد را می خوری وبرای محمد فاتحه می خوانی!(از
کسی که به تو نیکی کرد تشکر نمیکنی ولی از دیگری تشکر می کنی).
پر
کنگِ شلوار خشتک نِدارنِه وچه باد کنّه: شلوار پدرش کهنه و پاره است بچه
اش تکبر می کند!(فرزندی که پدرش فقیر باشد ولی با این حال افاده داشته
باشد).
پسته
بی مغز دِهون واز هَکِنِه رسوا بونِه: هنگامی که پسته دهان بسته بدون مغز
را باز کنی رسوا می شود(کسی که نسنجیده سخنی بگوید و خود را رسوا نماید).
پشیل کد خدا بَئیِه: پشیل (نوعی خزنده کوچک که مثل کرم زمین را سوراخ میکند ) کدخدا شد(فرد بی تجربه و بی لیاقتی به پست مهمی رسید).
پز عالی جیف خالی: افاده زیاد با جیب خالی(کسی که آه در بساط نداشته باشد ولی اهل تکبر و افاده باشد).
پتک پِتک زنّه راه شونه: با ناز و کرشمه راه می رود.
تِه
تَش مِرِه گَرم نَکِردِ تِه دی مِرِه کور هَکِردِه: آتش تو ما گرم نکرد که
هیچ ! دودش چشم ما را کور کرد(کسی که بخواهد کمکی بکند اما ضرر زیادی
برساند).
تِه
بَوّی گل دسته همه گِنِنِه هَسِّه: تو که بگویی گل دسته همه می گویند درست
است(خانم هایی که از شوهرانشان می خواهند احترام آنها را داشته باشند تا
دیگران هم از شوهرانشان تبعیت کنند).
تیم
جار خِس همه شو پادشاه رِه خو ویندِنِه: کسی که کنار خزانه برنج میخوابد
خواب پادشاه شدن خود را می بیند(فردی که با داشتن مال اندکی آرزوهای بزرگی
را در سر بپروراند).
تا
تِه دار دارنِه ولک تِه سِلام دارنِه عَلِک: تا هنگامی که درخت تو میوه
دارد به سلام تو جواب می دهند(تا موقعی که صاحب ثروت هستی به تو احترام می
گزارند).
تو که راغون نِداشتی وینگوم چِه کاشتی: تو که روغن نداشتی چرا بادمجان (که روغن زیادی برای سرخ شدن میخواهد) کاشتی؟
تَش سَرِ تَش بِشتِه: روی آتیش آتیش گذاشت(هنگامی که دو خبر بد را پشت سر هم به یک نفر بدهند).
تِرشِ اِنار شیره نَئؤنِه: انار ترش شیرین نمی شود(کسی که به زور و حیله بخواهد خودش را در دل مردم جای دهد).
اگر داروک بخونده گنه وارش انه
اگر قورباغه سبز روی درخت بخواند می گویند باران می آید.
- پنج شنبه نون و خرما در کامبی تا امه مرده جه برسه
پنجشنبه نان و خرما بیرون می دهیم تا ثوابش به مرده ما برسد.
- چایی دله دار دره مهمان قد بلند انه
روی چایی ساقه اش قرار گرفته مهمان قد بلند می آید.
- خوی بد بدی صدقه درها کن تا بدی اون خو بر طرف بوشه
خواب بد دیدی صدقه بده تا بدی آن خواب بر طرف شود.
- سگ سر اونشند ته دست گند موک زنده
روی سگ آب نریز دستت زگیل می زند
- شو بی وقتی نونه جارو بزوئن فرشته ملائکه ره از شه سره بیرون کاندی
شب بی موقع نباید جارو بزنی چون فرشته و ملائکه را از خانه خود بیرون می کنی
- گرم تندیر سره دپوشی ته وشته حادثه پیش انه
سر تنور گرم را بپوشانی برای تو حادثه پیش می آید.
- نمک ره نشند بنه به خاطر این که آب چشم حضرت زهرا هسته
نمک را زمین نریز به خاطر این که آب چشم حضرت زهرا (س ) است
۱-گوش عزیزه گوشواره عزیز تر وچه عزیزه ، ادب عزیزتر
فرزند برای انسان عزیزه ولی ادب عزیزتر(آبرو و احترام ارزشش از فرزند هم بیشتره)
۲- پلا احمدِشه فاتحه ممدِ
پلوی احمد را می خوری وبرای محمد فاتحه می خوانی؟!
از کسی که به تو نیکی کرد تشکر نمیکنی ولی از دیگری تشکر می کنی
۳- ته چنه ره لَرگِه کُولِ جه دَوِنْدِن : به مفهوم اشاره به پرچانه بودن است
۴-آدم دل خش بوئه خانه کالی پشت بوئه
دل آدم خوش باشد خانه آدم پشت لانه مرغ دانی باشد..
اگر آدم دل خوشی داشته باشد زندگی در جاهای کوچک و فقیرانه نیز قابل تحمل است.
۵- شالِ شکار شونی، شیِرِ اسلحه دار
به شکار شغال که می خواهی بروی، اسلحه شکارِ شیر را بردار(در بیان محتاط بودن می آید).
این مثل را عمدتاً در وقت سفر و در توجیه خرجی و توشه نامناسب داشتن ذکر می کنند یعنی بهتر است از روی احتیاط، بیشتر از حد نیاز تدارک دید.
۶-وِشنا ره خارش نِوَنه ، خوره بالش نوِنه
آدم گرسنه اهمیتی به خورشت غذا نمیدهد و آدم خواب آلود بهانه بالشت نمیگیرد.
این ضرب المثل زمانی بکار میرود که فردی برای انجام یک عمل بهانه‌های بی‌مورد می‌آورد.
۷-گوسفند هرچی لاغر بوشه، خاش می سر خاسنه
گوسفند هرقدر هم که لاغر باشد، روی پشم خودش میخوابد.
این مثل را در مورد افرادی می زنند که بافقرشان می‌سازند و دست نیاز پیش دیگران دراز نمی‌کنند.
۸-آغوز خوانی بخوری ، ونه چک چک صدا ر نشنوئی ؟!
می خوای گردو بخوری اما نمی خوای صدای شکستن اون رو بشنوی ؟
مفهوم کنایی : رسیدن به خواسته ها با رنج همراه است
معادل فارسی: خربزه می خوری پای لرزش هم بنشین
۹-اَنده مَر بخارده تا افی بَیّه
آنقدر مار خورد تا افعی شد
شخصی که به واسطه انجام کار خلاف زیاد به صورت
یک خلاف کار حرفه ای در آمده باشد
۱۰-آش که جا هاکارده بوشه همه وره انگوس زنّنه
آش آماده اگر در ظرفی ریخته شود ازهمه طرف به آن انگشت می زنند
اگر کاری آماده باشد همه به دنبالش می روند..
۱۱-پیش دکتی پشت سر ره هم هارش
جلو که افتادی به پشت سرت نیز نگاهی بنداز
اگر به مال و مقامی رسیدی به افراد زیر دست خود نیز گوشه چشمی داشته باش
اگر به جایی رسیدی گذشته خود را فراموش نکن
۱۲-اسب با بار، گوم وونه
معنی: در آن مکان اسب با بارش گم می شود.
مفهوم : در منزل فلانی آنقدر شلوغ و بی درو پیکر است که اگر اسب با بار به درونش برود پنهان می شود
۱۳-ونه شیر، شکار هاکانه، شال بخاره
باید شیر شکار کند تا شغال بخورد.
کنایه از بهره‌گیری از تجارب و اندیشة بزرگان
است
۱۴-رندی ورته پلا دنیه(رندی ورته مرسه)
بعد از ته دیگ مسه (بعد از ته دیگ به مس میرسیم...). مس در اینجا استعاره از دیگ هست.
این ضرب المثل موقعی بکار میره که دیگه کار از کار گذشته باشه و نشه کاری از پیش برد...
به اصطلاح موقعی که به آخر خط رسیده باشیم...
۱۵-مِن گُمبه نَره وِه گُنه بَدوش
من میگم نره، اون میگه بدوش
کنایه ازاینکه طرف حرف کسی را متوجه نشود
۱۶-بَپِتِه خَروِزِه شال نَصیب وونه
خربزه رسیده نصیب شغال میشه
کنایه از: طرف برای کاری زحمت می کشد، اما موقع ثمر دادن کارش کس دیگری سر وقت حاضر می شود تا سودی از آن ببرد
۱۷-همه چی نازِکی جه بُسِنِه، ظلم کالفتی جِه
هر شیء از نازکی پاره می شود، اما ظلم هر چه بیشتر شود و نمود بیشتری پیدا کند زمینه سقوطش بیشتر می شود
۱۸-شاه شاخدار بخاسته لِسک هم راه دکته لسک= حلزون
شاه دعوت کرد از اونایی که شاخ دارن حلزون هم راه افتاد بره!!
کنایه از دخالت در کاری که به او مربوط نیست
۱۹-شو سیو، گو سیو
شب سیاه و گاو سیاه.
اگر کسی بخواهد در شب با لباس ساده یا کفش ساده بیرون برود این مثل را می‌زنند یعنی کسی متوجه عیب‌های لباس نمیشود.
۲۰-آخِر، ماسّه پَلی هادا
معنی: آخر ماست را ریخت.
مفهوم : خراب کاری ، آبرو ریزی وبه عملی گفته می شود که غیر قابل جبران است.( در صورت ریخته شدن ماست بر زمین جمع کردن آن غیر ممکن است)
آسیه
گو دوش نیه گنه زمین تپه چاله دارنه
معنی:آسیه دوشیدن گاو را بلد نیست می گوید زمین تپه و چاله دارد.
موارد استعمال: عرضه انجام دادن کاری را ندارد
بهانه گیری می کند.
اغوز دار سر اسّا صد نفر وره
کتپل زندنه
معنی: گردویی که بالای درخت می باشد
صد ها نفر برای چیدنش چوب پرت می کنند
موارد استعمال: پشت سر دختر جهت خواستگاری او
حرف های بسیاری می زنند.
تا دست جا چند تا مگر هندوانه
گیرنّه
معنی: با یک دست مگر می توان چند
هندوانه برداشت.
موارد استعمال: یک نفر مگر می تواند چند
مسئولیت را قبول کند یا مسئولیت چند کار را در یک زمان قبول کردن.
اتّا گوش دره هسه اتا گوش
دروازه
معنی: یک گوشش مانند در ، گوش دیگرش
مانند دروازه
موارد استعمال: حرف نشنوی کردن
امید داشتن به از خوردن
معنی: امیدوار بودن بهتر از خوردن است.
موارد استعمال: امید را از دست ندادن
انگور انگور جا لکه یادگیرنه،
همسایه، همسایه جا فن
معنی: انگور پوسیده باعث پوسیدگی
انگور کناری خودش می شود و همسایه نیز از همسایه دیگر هنر می آموزد.
موارد استعمال: چشم هم چشمی کردن .
این اسبه مرغنه سیو کرک شنه
معنی: این تخم مرغ سفید از آن مرغ
سیاه است.
موارد استعمال: قدر پدر و یا مادر را در موقع
بدست آوردن تمام، دانستن.
این چش ره شی مار دارنه بموافن
خیال دارنه
معنی: این چشمی که مادر شوهر دارد قصد
آمدن دارد.
موارد استعمال: حالا حالا ها دست بردار نیست،
در قصدش مصمم است.
بامشی دست گوشت جا نرسنه گنه بو
دنه.
معنی: گربه دستش به گوشت نمی رسد می
گوید بو می دهد.
بهترین بود تو سبک خودش